Thế giới đang bước vào giai đoạn phát triển mới với tốc độ chóng mặt, được thúc đẩy bởi những tiến bộ công nghệ, tự động hóa, và trí tuệ nhân tạo. Điều này dẫn đến sự thay đổi lớn trong nhu cầu nhân lực, đòi hỏi nguồn nhân lực phải có kỹ năng và kiến thức phù hợp với xu hướng mới. Bài viết này sẽ phân tích nhu cầu nhân lực trong tương lai và những ngành nghề thiếu nhân lực trong tương lai . Đồng thời, bài viết cũng đưa ra lời khuyên cho các bạn trẻ trong việc lựa chọn ngành nghề phù hợp với bản thân và nhu cầu thị trường.
Những ngành nghề thiếu nhân lực trong tương lai
Nhu cầu nhân lực trong tương lai
Thế giới đang bước vào giai đoạn phát triển mới với tốc độ chóng mặt, được thúc đẩy bởi những tiến bộ công nghệ, tự động hóa, và trí tuệ nhân tạo. Điều này dẫn đến sự thay đổi lớn trong nhu cầu nhân lực, đòi hỏi nguồn nhân lực phải có kỹ năng và kiến thức phù hợp với xu hướng mới.
Bối cảnh:
- Cách mạng công nghiệp 4.0: Tự động hóa và trí tuệ nhân tạo thay thế nhiều công việc truyền thống, đồng thời tạo ra nhiều công việc mới đòi hỏi kỹ năng cao hơn.
- Dân số già hóa: Tỷ lệ người già tăng cao ở nhiều quốc gia, dẫn đến thiếu hụt nguồn lao động trẻ.
- Toàn cầu hóa: Các doanh nghiệp cạnh tranh gay gắt trên thị trường toàn cầu, đòi hỏi nguồn nhân lực có khả năng thích ứng và làm việc trong môi trường đa văn hóa.
Xu hướng:
- Nhu cầu cao về kỹ năng công nghệ: Lập trình viên, kỹ sư dữ liệu, chuyên gia an ninh mạng, nhà phát triển AI,… là những ngành nghề “hot” trong tương lai.
- Kỹ năng mềm ngày càng quan trọng: Kỹ năng giao tiếp, tư duy phản biện, làm việc nhóm,… trở thành yếu tố quyết định thành công.
- Nhu cầu học tập suốt đời: Nhu cầu cập nhật kiến thức và kỹ năng liên tục để thích ứng với môi trường làm việc luôn thay đổi.
Tác động của việc thiếu nhân lực:
- Gây cản trở cho sự phát triển kinh tế: Thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao kìm hãm sự đổi mới và tăng trưởng kinh tế.
- Làm tăng chi phí lao động: Doanh nghiệp phải chi trả nhiều hơn để thu hút và giữ chân nhân tài.
- Gây ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm và dịch vụ: Thiếu hụt nhân lực có thể dẫn đến giảm năng suất và chất lượng sản phẩm, dịch vụ.
Sự thiếu hụt nhân lực trong các ngành nghề tiềm năng
Theo dự báo của các chuyên gia, trong vòng 5 năm tới, nhu cầu nhân lực cho các ngành nghề sau đây sẽ tăng cao:
- Công nghệ thông tin: Nhu cầu về lập trình viên, kỹ sư phần mềm, chuyên gia an ninh mạng,… dự kiến sẽ tăng gấp 2 lần so với hiện nay.
- Y tế: Nhu cầu về bác sĩ, điều dưỡng, dược sĩ,… dự kiến sẽ tăng 30% so với hiện nay.
- Kỹ thuật: Nhu cầu về kỹ sư xây dựng, kỹ sư cơ khí, kỹ sư điện tử,… dự kiến sẽ tăng 25% so với hiện nay.
- Giáo dục: Nhu cầu về giáo viên mầm non, giáo viên tiểu học, giáo viên THCS,… dự kiến sẽ tăng 20% so với hiện nay.
- Dịch vụ: Nhu cầu về chuyên viên chăm sóc khách hàng, nhân viên bán hàng,… dự kiến sẽ tăng 15% so với hiện nay.
Những ngành nghề thiếu nhân lực trong tương lai
Ngành công nghệ thông tin (CNTT)
Lý do:
- Nhu cầu ứng dụng CNTT vào mọi lĩnh vực của đời sống ngày càng cao, từ kinh tế, giáo dục, y tế đến giải trí, du lịch,…
- Nhu cầu phát triển phần mềm, ứng dụng, trí tuệ nhân tạo, an ninh mạng,… để đáp ứng nhu cầu sử dụng ngày càng đa dạng của con người.
- Sự phát triển mạnh mẽ của các công nghệ mới như Internet vạn vật (IoT), điện toán đám mây, blockchain,… mở ra nhiều cơ hội việc làm mới cho ngành CNTT.
Ví dụ:
- Kỹ sư phần mềm: Thiết kế, phát triển và bảo trì phần mềm cho các hệ thống máy tính.
- Lập trình viên: Viết code để tạo ra các ứng dụng, website, phần mềm,…
- Chuyên gia an ninh mạng: Bảo vệ hệ thống máy tính và mạng lưới khỏi các cuộc tấn công mạng.
- Quản trị mạng: Lắp đặt, cấu hình và quản lý mạng máy tính cho các doanh nghiệp.
- Kỹ sư DevOps: Tự động hóa quy trình phát triển và vận hành phần mềm.
- Chuyên gia dữ liệu: Thu thập, phân tích và xử lý dữ liệu để đưa ra các quyết định kinh doanh hiệu quả.
- Chuyên gia trí tuệ nhân tạo: Nghiên cứu và phát triển các ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong các lĩnh vực khác nhau.
Ngoài ra, ngành CNTT còn có nhiều ngành nghề khác như:
- Kỹ thuật viên mạng
- Kỹ thuật viên phần cứng
- Chuyên viên QA/QC
- Tester
- Graphic designer
- Digital marketer
Ngành công nghệ thông tin (CNTT)
Ngành y tế và chăm sóc sức khỏe
Lý do:
- Dần già hóa dân số, dẫn đến gia tăng tỷ lệ mắc các bệnh mãn tính như tim mạch, ung thư, tiểu đường,…
- Nhu cầu về dịch vụ chăm sóc sức khỏe, y tế dự phòng, điều trị và phục hồi chức năng ngày càng cao.
- Sự phát triển của khoa học kỹ thuật giúp cho ngành y tế có nhiều tiến bộ vượt bậc, mở ra nhiều phương pháp điều trị hiệu quả hơn.
- Nhu cầu về nhân lực y tế chất lượng cao để đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh ngày càng tăng.
Ví dụ:
- Bác sĩ: Chẩn đoán, điều trị và theo dõi sức khỏe cho bệnh nhân.
- Điều dưỡng: Chăm sóc và hỗ trợ bệnh nhân trong quá trình điều trị.
- Kỹ thuật viên y tế: Hỗ trợ bác sĩ trong các xét nghiệm, chẩn đoán và điều trị.
- Dược sĩ: Cung cấp thuốc và tư vấn về sử dụng thuốc cho bệnh nhân.
- Nha sĩ: Chăm sóc sức khỏe răng miệng cho bệnh nhân.
- Kỹ thuật viên phục hồi chức năng: Giúp bệnh nhân phục hồi chức năng sau khi bị tai nạn hoặc phẫu thuật.
- Chuyên viên dinh dưỡng: Tư vấn chế độ dinh dưỡng phù hợp cho bệnh nhân.
- Điều dưỡng viên khoa sản: Chăm sóc sức khỏe cho phụ nữ mang thai và sinh nở.
- Điều dưỡng viên nhi khoa: Chăm sóc sức khỏe cho trẻ em.
Ngoài ra, ngành y tế và chăm sóc sức khỏe còn có nhiều ngành nghề khác như:
- Quản trị viên bệnh viện
- Kỹ thuật viên xét nghiệm
- Kỹ thuật viên hình ảnh y tế
- Chuyên viên y tế cộng đồng
- Giảng viên y khoa
Ngành y tế và chăm sóc sức khỏe
Ngành kỹ thuật và sản xuất
Lý do:
- Nhu cầu phát triển cơ sở hạ tầng, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước ngày càng cao.
- Nhu cầu về các công trình xây dựng, nhà máy, xí nghiệp, khu công nghiệp,…
- Nhu cầu về các sản phẩm công nghiệp phục vụ cho đời sống và sản xuất.
- Nhu cầu về các kỹ sư có chuyên môn cao để thiết kế, chế tạo, vận hành và bảo trì các công trình, nhà máy, xí nghiệp,…
Ví dụ:
- Kỹ sư xây dựng: Thiết kế, thi công và giám sát các công trình xây dựng.
- Kỹ sư cơ khí: Thiết kế, chế tạo và vận hành các máy móc, thiết bị cơ khí.
- Kỹ sư điện tử: Thiết kế, chế tạo và vận hành các thiết bị điện tử, viễn thông.
- Kỹ sư tự động hóa: Thiết kế, chế tạo và vận hành các hệ thống tự động hóa.
- Kỹ sư công nghiệp: Quản lý và tổ chức sản xuất trong các nhà máy, xí nghiệp.
- Kỹ sư hóa học: Nghiên cứu và phát triển các sản phẩm hóa chất.
- Kỹ sư môi trường: Bảo vệ môi trường và xử lý ô nhiễm môi trường.
- Kỹ sư khai thác mỏ: Khai thác các tài nguyên khoáng sản.
Ngoài ra, ngành kỹ thuật và sản xuất còn có nhiều ngành nghề khác như:
- Kỹ thuật viên cơ khí
- Kỹ thuật viên điện tử
- Kỹ thuật viên tự động hóa
- Kỹ thuật viên công nghiệp
- Kỹ thuật viên hóa học
- Kỹ thuật viên môi trường
- Kỹ thuật viên khai thác mỏ
Ngành kỹ thuật và sản xuất
Ngành kinh doanh và quản trị
Lý do:
- Nhu cầu phát triển kinh tế, thành lập doanh nghiệp ngày càng cao.
- Nhu cầu về quản lý, vận hành, tài chính, marketing,… cho các doanh nghiệp.
- Nhu cầu về các chuyên gia có khả năng lãnh đạo, quản lý và đưa ra quyết định trong môi trường kinh doanh cạnh tranh.
Ví dụ:
- Chuyên viên quản trị kinh doanh: Quản lý và vận hành các hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
- Chuyên viên marketing: Xây dựng và triển khai các chiến lược marketing cho doanh nghiệp.
- Chuyên viên tài chính: Quản lý tài chính, kế toán và đầu tư cho doanh nghiệp.
- Chuyên viên nhân sự: Tuyển dụng, đào tạo và quản lý nhân sự cho doanh nghiệp.
- Chuyên viên kinh doanh quốc tế: Xuất nhập khẩu, hợp tác quốc tế và đầu tư nước ngoài.
- Doanh nhân: Khởi nghiệp và kinh doanh.
Ngoài ra, ngành kinh doanh và quản trị còn có nhiều ngành nghề khác như:
- Chuyên viên phân tích dữ liệu
- Chuyên viên quản trị dự án
- Chuyên viên tư vấn quản trị
- Giảng viên kinh tế
Ngành kinh doanh và quản trị
Ngành ngôn ngữ và dịch thuật
Lý do:
- Nhu cầu hội nhập quốc tế, giao lưu văn hóa, kinh tế ngày càng cao.
- Nhu cầu dịch thuật tài liệu, thông tin, phiên dịch trong các hội nghị, hội thảo, sự kiện quốc tế,…
- Nhu cầu giảng dạy tiếng Anh và các ngôn ngữ khác cho học sinh, sinh viên.
Ví dụ:
- Biên dịch viên: Dịch thuật tài liệu, văn bản từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác.
- Phiên dịch viên: Phiên dịch ngôn ngữ nói trong các hội nghị, hội thảo, sự kiện quốc tế.
- Giáo viên tiếng Anh: Giảng dạy tiếng Anh cho học sinh, sinh viên.
- Chuyên viên ngôn ngữ: Nghiên cứu ngôn ngữ và phát triển các ứng dụng ngôn ngữ.
- Chuyên viên biên tập: Biên tập và hiệu đính văn bản.
Ngoài ra, ngành ngôn ngữ và dịch thuật còn có nhiều ngành nghề khác như:
- Chuyên viên phụ đề: Dịch phụ đề cho phim ảnh, video.
- Chuyên viên lồng tiếng: Lồng tiếng cho phim ảnh, video.
- Hướng dẫn viên du lịch: Hướng dẫn du lịch cho khách du lịch quốc tế.
Ngành ngôn ngữ và dịch thuật
Lời khuyên cho việc lựa chọn ngành nghề
Xác định năng lực và sở thích của bản thân:
- Khả năng học tập: Xác định điểm mạnh, điểm yếu của bản thân trong các môn học, lĩnh vực khác nhau.
- Kỹ năng: Nhận diện những kỹ năng bạn sở hữu như kỹ năng giao tiếp, kỹ năng giải quyết vấn đề,…
- Sở thích: Khám phá những hoạt động, lĩnh vực bạn cảm thấy hứng thú và đam mê.
Tham khảo ý kiến của các chuyên gia, người đi làm trong ngành:
- Tìm kiếm thông tin từ các chuyên gia tư vấn hướng nghiệp.
- Trao đổi với những người đang làm việc trong ngành nghề bạn quan tâm.
- Tham dự các hội thảo, sự kiện về nghề nghiệp.
Cập nhật thông tin về thị trường lao động:
- Tìm hiểu nhu cầu nhân lực của các ngành nghề khác nhau.
- Phân tích xu hướng phát triển của thị trường lao động trong tương lai.
- Lựa chọn ngành nghề có tiềm năng phát triển và cơ hội việc làm cao.
Lựa chọn trường đại học, cao đẳng uy tín:
- Chọn trường có chương trình đào tạo phù hợp với ngành nghề bạn chọn.
- Đánh giá chất lượng giảng dạy, đội ngũ giảng viên và cơ sở vật chất của trường.
- Lựa chọn trường có uy tín và thương hiệu trên thị trường.
Một số trường đại học uy tín
Miền Bắc:
- Đại học Bách Khoa Hà Nội: Trường đại học kỹ thuật hàng đầu Việt Nam, đào tạo nhiều kỹ sư tài năng cho đất nước.
- Đại học Ngoại thương: Trường đại học đào tạo về kinh tế, kinh doanh quốc tế và ngoại ngữ uy tín.
- Đại học Kinh tế Quốc dân: Trường đại học đào tạo về kinh tế, tài chính, ngân hàng hàng đầu Việt Nam.
- Đại học Y Hà Nội: Trường đại học đào tạo y khoa uy tín nhất Việt Nam.
Miền Trung:
- Đại học Bách Khoa Đà Nẵng: Trường đại học kỹ thuật lớn nhất khu vực miền Trung, đào tạo nhiều kỹ sư chất lượng cao.
- Đại học Kinh tế Đà Nẵng: Trường đại học kinh tế uy tín tại khu vực miền Trung.
- Đại học Sư phạm Kỹ thuật Vinh: Trường đại học đào tạo giáo viên kỹ thuật uy tín khu vực miền Trung.
Miền Nam:
- Đại học Bách Khoa TP.HCM: Trường đại học kỹ thuật hàng đầu Việt Nam, đào tạo nhiều kỹ sư tài năng cho đất nước.
- Đại học Kinh tế TP.HCM: Trường đại học kinh tế lớn nhất Việt Nam, đào tạo nhiều cử nhân kinh tế chất lượng cao.
- Đại học Y Dược TP.HCM: Trường đại học y khoa uy tín hàng đầu tại khu vực miền Nam.
- Đại học Ngoại thương Cơ sở TP.HCM: Trường đại học đào tạo về kinh tế, kinh doanh quốc tế và ngoại ngữ uy tín.
Ngoài ra, còn có nhiều trường đại học uy tín khác trên khắp cả nước. Bạn nên tham khảo thêm thông tin về các trường đại học và lựa chọn trường phù hợp với năng lực và sở thích của bản thân.
Nhu cầu nhân lực trong tương lai sẽ thay đổi mạnh mẽ do ảnh hưởng của công nghệ, tự động hóa, và trí tuệ nhân tạo. Để đáp ứng nhu cầu này, nguồn nhân lực cần trang bị cho mình những kỹ năng và kiến thức phù hợp, đồng thời phải có khả năng học tập và thích ứng liên tục. Bài viết này đã cung cấp cho bạn thông tin về nhu cầu nhân lực trong tương lai, cũng như những ngành nghề thiếu nhân lực. Hy vọng những thông tin này sẽ giúp bạn lựa chọn được ngành nghề phù hợp với bản thân và nhu cầu thị trường.
